1- الامام الباقر (علیه السلام ) - فیما رواه الامام جعفر الصادق : هى (الدنانیر و الدراهم ) خواتیم الله فى اءرضه ...

امام باقر (علیه السلام ) - به روایت امام جعفر صادق (علیه السلام ): اینها (دینارها و درهمها)، سکه هاى خداست در زمین .

 

2- النبى ((صلى الله علیه و آله و سلم )) - فیما رواه الامام الباقر: قال رسول الله ((صلى الله علیه و آله و سلم )): یاءتى على الناس زمان یشکون فیه ربهم ... یقول الرجل : و الله ما ربحت شیئا منذ کذا و کذا، و لا آکل و لا اءشرب الا من راءس مالى ! ویحک ، و اهل اءصل مالک و ذروته الا من ربک ؟!

پیامبر ((صلى الله علیه و آله و سلم )) - به روایت امام محمد باقر (علیه السلام ): زمانى خواهد آمد که مردمان از پروردگار خویش گله مى کنند... مردى مى گوید: ((به خدا سوگند که از فلان وقت سودى به چنگ نیاورده ام ، و همه از سرمایه خورده ام و نوشیده ام !)).

اى واى ، آیا اصل مال تو و سرمایه تو، جز از پروردگار تو است ؟

 

3- الامام الباقر (علیه السلام ) - فیما رواه الامام جعفر الصادق : انه سئل عن الدنانیر و الدراهم و ما على الناس فیها؟ فقال : هى خواتیم الله فى ارضه ، جعلها الله مصحة لخلقه ، و بها تسقیم شؤ ونهم و مطالبهم ...

امام باقر (علیه السلام ) - به روایت امام جعفر صادق (علیه السلام ): از او (پدرم ) درباره دینار و درهم (پول ) و وظیفه مردمان درباره آنها پرسیدند، فرمود: ((اینها سکه هاى خداست در زمین ، خداوند آنها را مایه سامانیابى زندگى خلق (و گذران امور آنان ) قرار داده است ، و بوسیله آنهاست که کارهاى مردمان روبراه مى شود و نیازهاى آنان برآورده مى گردد)).

 

4- امام باقر (علیه السلام ) مى فرماید: ((رسول خدا ((صلى الله علیه و آله و سلم )) از... تباه کردن مال نهى کرده و... خدا فرموده است : و لا تؤ توا السفهاء اءموالکم التى جعل الله لکم قیاما

امام محمد باقر می فرماید: مالهاى خودتان را که خداوند براى برپا ماندن زندگى شما قرار داده است ، به سفیهان مدهید.))

 

5- الامام الباقر (علیه السلام ): من طلب (الرزق فى ) الدنیا استعفافا عن الناس ، و توسیعا على اهله ، و تعطفا على جاره ، لقى الله عزوجل یوم القیامة ، و وجهه مثل القمر لیلة البدر.

امام محمد باقر (علیه السلام ): هر کس که براى بى نیازى از مردم ، و در رفاه قرار دادن خانواده خود، و نیکى کردن به همسایه ، به کسب روزى (و امکانات زندگى ) بپردازد، روز قیامت در حالى خداى بزرگ را ملاقات مى کند که صورتى همچون ماه شب چهارده دارد.

 

6- الامام الباقر (علیه السلام ) - فیما قاله لابنه الامام الصادق : یا بنى ! علیک بالحسنه بین السیئتین تمحوهما. قال : و کیف ذلک یا اءبه ؟ قال ... و مثل قوله : ((والذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا))، فاسرفوا سیئه ، اءقتروا سیئه ، و کان بین ذلک قواما حسنه ، فعلیک بالحسنه بین السیئتین .

امام باقر (علیه السلام ) - در ضمن سخنانى به فرزندش امام صادق (علیه السلام ): پسرم ! حسنه اى (کار نیکى ) که حد میانه دو سیئه (کار بد) است انجام ده ، آن دو را از میان برمى دارد. امام صادق (علیه السلام ) پرسید: این چگونه است اى پدر؟ فرمود: ((... بسان این آیه : والذین اذا اءنفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا - کسانى که در انفاق (و مصرف ) نه اسراف مى کنند و نه تنگ نظرى نشان مى دهند))، که اگر اسراف کنند سیئه است ، و اگر تنگ نظر باشند نیز سیئه است ، و حالت میانه حسنه است ، پس بر تو باد که از میان آن دو کار بد، این کار نیک را برگزینى )).

 

7- الامام الباقر (علیه السلام ): الکمال ، کل الکمال ، التفقه فى الدین ، و الصبر على النائبة ، و تقدیر المعیشة .

امام باقر (علیه السلام ): منتها درجه کمال ، تفقه در دین است ، و صبر به هنگام رسیدن بلا، و اندازه نگاه داشتن در معیشت.

 

8- امام باقر (علیه السلام ) مى فرماید: ان الله عزوجل ، خلق ابن آدم اجوف ، و لابد له من الطعام و الشراب

امام محمد باقر می فرماید: خداى بزرگ آدمى را میانتهى (داراى شکم ) آفرید، و ناگزیر خوردنى و نوشیدنى براى او لازم است.

 

9- الامام الباقر (علیه السلام ): نعم العون الدنیا على طلب الآخرة .

امام باقر (علیه السلام ): دنیا براى به دست آوردن آخرت یاور خوبى است .

 

10- الامام الباقر(علیه السلام ): ویل لقوم لا یدینون الله بامر بالمعروف والنهى عن المنکر... من قال : لا اله الا الله ، فلن یلج ملکوت السما حتى یتم قوله بعمل صالح . و لا دین لمن دان الله بطاعة الظالم . ثم قال : و کل القوم الهاهم التکاثر، حتى زاروا المقابر.

امام باقر (علیه السلام ): واى بر قومى که در امر به معروف و نهى از منکر فرمان خدا نمى برند... هر کس ‍ بگوید: لا اله الا الله ، ملکوت آسمانها بر او گشوده نخواهد شد مگر اینکه گفته خویش را با (عمل صالح ) تکمیل کند (و عقیده اش ‍ همراه عمل باشد). و کسى که با فرمانبردارى ستمگران فرمان خدا را زیر پا گذارد، دین ندارد. سپس فرمود: ((و همگان را تکاثر سرگرم ساخت تا آنگاه که به دیدار قبرستان شتافتند)).

 

11- الامام الباقر(ع ): ...لیس من شیعتنا من له مئة اءلف ، و لا خمسون اءلفا، و لا اءربعون اءلفا، و لو شئت اءن اءقول : ثلاثون اءلفا لقلت . و ما جمع رجل قط عشرة آلاف من حلها.

امام باقر (ع ): ...از شیعیان ما نیست کسى که صد هزار (درهم ) داشته باشد، و نه پنجاه هزار، و نه چهل هزار، و اگر بخواهیم بگویم سى هزار خواهم گفت . و هیچ کسى هرگز نتوانسته است از راه حلال ده هزار (درهم ) به دست آورد.

 

12- امام باقر (ع ): فان الله حرم کنز الذهب و الفضه و امر بانفاقه فى سبیل الله

امام محمد باقر می فرماید: خداوند گنج ساختن (انباشتن ) زر و سیم را حرام کرده و به انفاق آنها در راه خدا فرمان داده است.

 

13- الامام الباقر (ع )، اءو الامام الصادق (ع ) - فى قول الله : ((یساءلونک ماذا ینفقون ؟ قل : العفو))، قال : الکفاف . فى روایة اءبى بصیر: القصد.

امام باقر (ع ) یا امام صادق (ع ) - درباره این آیه : یساءلونک ماذا ینفقون ، قل : العفو،، ((از تو (اى پیامبر) مى پرسند که چه چیز را انفاق کنند، بگو: العفو))، فرمود: یعنى به اندازه کفاف . و به روایت ابى بصیر: ((القصد))، یعنى به اندازه میانه و معتدل.

 

14- الامام الباقر (ع ): ما من شى ء اءبغض الى الله عز و جل من بطن مملو.

امام باقر (ع ): هیچ چیزى بیش از شکم پر مورد خشم خداى بزرگ نیست .

 

15- الامام الباقر (ع ): اذا شبع البطن طغى .

امام باقر (ع ): چون شکم سیر شود، گستاخى کند.

 

16- الامام الباقر (ع ): ...فمن اءکثر له منها (من الدنانیر و الدراهم ) فقام بحق الله تعالى فیهما و اءدى زکاتهما، فذاک الذى طابت و خلصت له . و من کثر له منها، فبخل بها، و لم یود حق الله منها، و اتخذ منها الانیه ، فذلک الذى حق علیه و عیدالله عزوجل فى کتابه ، قال الله : ((یوم یحمى علیها فى نار جهنم ، فتکوى بها جباههم و جنوبهم و ظهورهم ، هذا ما کنزتم لانفسکم ، فذوقوا ما کنتم تکنزون )).

امام محمد باقر (ع )): ...هر کس درهم و دینار (طلا و نقره - مال ) فراوان داشته باشد، و حق خداى متعال (حق محرومان ) را بپردازد، و زکات آنها را بدهد،اینگونه مالى پاکیزه است و به خود او تعلق دارد. و هر کس با داشتن مال فراوان بخل ورزد، و از دادن حقوق واجب خوددارى کند، و از آنها ظروف (طلا و نقره ) فراهم آورد، اینگونه کسى مستحق عذاب خداى بزرگ گردد، که در کتاب خود فرموده است : یوم یحمى علیها فى نار جهنم فتکوى بها جباهم و جنوبهم و ظهورهم ، هذا ما کنزتم لانفسکم ، فذوقوا ما کنتم تکنزون ((روزى که آنها (طلا و نقره - اموال ) را جهنم گداخته سازند، و با آن گداخته ها، پیشانیها و پهلوها و پشتهاى ایشان را داغ کنند، (و به ایشان گفته شود:) این است آنچه براى خود اندوخته و گنج ساخته بودید، پس (مزه ) گنج خود را بچشید)).

 

17- الامام الباقر(ع ): الکمال ، کل الکمال ، التفقه فى الدین ، و الصبر على النائبة ، و تقدیر المعیشة .

امام باقر (ع ): کمال ، در درجه اعلا، به تفقه در دین است ، و صبر بر مصیبت ، و اندازه دارى (و برنامه ریزى ) در معیشت .

 

18- الامام الباقر (ع ): اما المنجیات فخوف الله فى السر و العلانیة ، والقصد فى الغنى و الفقر...

امام باقر (ع ): ...اما نجات دهنده ها، ترس از خدا است در آشکار و نهان ، و میانه روى در ثروتمندى و نادارى ...

 

19- الامام باقر (ع ): قال على بن الحسین (ع ): لینفق الرجل بالقصد، و بلغه الکفاف ، و یقدم منه فضلا لاخرته ، فان ذلک ابقى للنعمه ، و اقرب الى المزید من الله عزوجل ، و انفع فى العافیه (العاقبه - خ ل ).

امام باقر (ع ): به نقل از پدر خویش : شخص باید با میانه روى و مراعات کفاف خرج کند، و مقدارى از مال (و امکانات ) خویش را، از پیش براى آخرت خود بفرستد، که اینگونه کردار نعمت را بهتر باقى میدارد، و به افزون شدن آن از جانب خداوند بزرگ نزدیکتر است ، و براى عافیت (عاقبت ) انسان سودمندتر.

 

20- الامام الباقر(ع ): من قنع بما اوتى ، قرت عینه .

امام باقر (ع ): هر کس به آنچه دارد قانع و خرسند باشد، هماره چشمش روشن (و روحش آسوده ) است .

 

21- الامام الباقر(ع )- لرجل من اصحابه : ان الله عزوجل یقول فى کتابه : ((و لو کنت اعلم الغیب لاستکثرت من الخیر و مامسنى السوء))، یعنى : الفقر.

امام باقر (ع ) - به مردى از اصحاب خود فرمود: خداى بزرگ در کتاب خویش مى فرماید: و لو کنت اعلم الغیب ، لاستکثرت من الخیر و ما مسنى السوء، مقصود (از سوء، بدى ، پریشانى ) فقر است .

 

22- الامام الباقر(ع ): اللهم انى اسالک خیر المعیشه ، معیشه اقوى بها على طاعتک ، و ابلغ بها جمیع حاجاتى ...من غیر ان تترفنى فیها فاطغى ، او تقترها على فاشقى ...

امام باقر (ع ): خدایا! از تو خواستار نیکوترین معیشتم : معیشتى که با آن توانایى بر طاعت تو پیدا کنم ، و با آن به همه نیازمندیهایم برسم ... بى آنکه سبب (رفاه زدگى ) من شود و سر به طغیان بردارم ، یا آن اندازه آن را اندک بدهى که گرفتار بدبختى شوم ...

 

23- الامام الباقر (ع ) - من اءدعیته و کان یسمیه الدعاء الجامع : ...اءساءلک اللهم الرفاهیة فى معیشتى ما اءبقیتنى ، معیشة اءقوى بها على طاعتک ، و اءبلغ بها رضوانک ... و لاترزقنى رزقا یطغینى ، و لا تبتلینى بفقر اءشقى به ...

امام باقر (ع ) - از دعاهاى آن امام که خود آن را ((دعاى جامع )) مى نامید: ...خدایا! تا در دنیا هستم از تو معیشتى با آسایش مسئلت مى کنم : میشتى که با آن قدرت بر طاعت تو پیدا کنم ، و رضایت کامل تو را به دست آورم ... و مرا چنان روزى مده که به طغیانم وا دارد، و به فقر گرفتار مساز که بدبختم سازد...

 

24-  عـن البـاقـر عـلیـه السـلام :...لا ینال ما عند الله الا بالعمل ...

امام محمد باقر علیه السلام : به آنچه در نزد خدا است جز با عمل دست نمى توان یافت .

 

25- الامـام البـاقـر عـلیـه السـلام : ان ولایـتـنـا لا تـدرک الا بالعمل .

امـام بـاقـر عـلیـه السـلام : بـه ولایـت مـا جـز بـا عمل نمى توان رسید.

 

26- الامـام البـاقـر عـلیـه السـلام فـى قـول الله عـزوجـل : صـبـغـة الله و مـن اءحـسـن مـن الله صـبـغـة  قـال : الصـبـغـة هـى الاسـلام . و قـال فـى قـوله عـزوجـل : فـمن یکفر باطاغوت و یومن بالله فقد استمسک بالعروة الوثقى هى الایمان ...

امـام بـاقـر در تفسیر این آیه : صبغة الله و من احسن من الله صبغة - رنـگ آمـیـزى (و هـدایت ) خداست (این ایمان )، و چه کس بهتر از خداوند رنگ دهد؟. گـفـت : مـقـصـود از ایـن صبغه و رنگ آمیزى ، اسلام است . همچنین در تفسیر این آیه : فمن یـکـفـر بـالطـاغـوت و یؤ من بالله فقد استمسک بالعروة الوثقى - هر که به طاغوت کـفـر ورزد و بـه خـدا ایـمـان آورد، بـه دسـتـگـیـره استوار چنگ زده است ، گفت که عروة الوثقى (دستگیره استوار)، ایمان است .

 

27- الامـام الباقر علیه السلام - کتب فى رسالة الى بعض خلفاء بنى امیة :... و من ذلک مـا ضـیـع الجـهـاد الذى فـضـله الله تـعـالى عـلى اعـمـال .. و اول ذلک الدعـاء الى طـاعـة الله تـعـالى مـن طاعة العباد، و الى عبادة الله من عبادة العباد، و الى ولایة الله من ولایة العباد...و لیس الدعاء من طاعة عبد الى طاعة عبد مثله ..

امام باقر علیه السلام : در نامه اى به یکى از خلفاى بنى امیه : و از جمله چیزهایى که خـلیـفـه ضـایـع گـذارده جـهـاد اسـت ، کـه خـداى مـتـعـال آن را بـر اعـمـال فضیلت داده است ...و اول آن خواندن مردمان است از طاعت بندگان به طاعت خدا، و از پرستش بتان به پرستش خدا، و از دوستى بندگان به دوستى خدا...نه خواندن از طاعت بنده اى به طاعت بنده اى دیگر همانند خود او.

 

28- الامـام البـاقـر عـلیـه السـلام : قال رسول الله (صلی الله علیه و آله ): من فارق جماعة المسلمین ، فقد خـلع ربـقـة الاسـلام مـن عـنـقـه . قـیـل : یـا رسـول الله ! و مـا جـمـاعـة المـسـلمـیـن ! قال : جماعة اهل الحق و ان قلوا.

امـام بـاقـر عـلیـه السـلام : پـیـامـبر اکرم گفت : هر که از جماعت مسلمین دورى گزیند، بند اسـلام را از گـردن خـود بـرداشته است ؛ گفتند: اى پیامبر خدا، جماعت مسلمانان کدام است ؟ گفت : جماعت پیروان حق ، هر چند اندک باشند.

 

29- الامام الباقر (علیه السلام ) - فیما رواه الامام الصادق : مثل الحریص على الدنیا کمثل دوده القز، کلما ازدادت على نفسها لفا، کان ابهد لها من الخروج ، حتى تموت غما.

امام على (علیه السلام ) - به روایت امام صادق (علیه السلام ): مثل آدم حریص نسبت به دنیا مثل کرم ابریشم است که هر چه بیشتر بر گرد خود بتند، بیرون آمدنش از پیله دشوارتر مى شود، و سرانجام از اندوه در آن خواهد مرد.

 

30- الامام الباقر:... اتزل فى الکیل : ((ویل للمطففین ))؛ ولم یجعل الویل لاءحد حتى یسمیه کافرا، قال الله عزوجل : فویل للذین کفروا من مشهد یوم عظیم .

امام باقر (علیه السلام ):... درباره پیمانه کردن این آیه نازل شده است : ((ویل للمطففین - واى بر کم فروشان ))؛ و خدا تا کسى را کافر نخواند، کلمه ((ویل )) را درباره او به کار نمى برد، چنانکه فرموده است : ((فویل للذین کفروا من مشهد یوم عظیم - واى بر کافران ، به هنگام حضور در روزى بزرگ (روز رستاخیز و شمار و حساب ))).

 

31- الامام الباقر (علیه السلام ): کفى بالیقین غنى ، و کفى بالعباده شغلا.

امام باقر (علیه السلام ): یقین براى بى نیازى کفایت مى کند، و عبادت براى اشتغال .

 

32-  الامام الباقر (علیه السلام ): اعلم یا جابر! ان اهل التقوى هم الاغنیاء، اغناهم القلیل من الدنیا، فمؤ ونتهم یسیره ؛ ان نسیت الخیر ذکروک ، و ان عملت به اعانوک . اخروا شهواتهم و لذاتهم خلفهم ، و قدموا طاعاء ربهم اءمامهم ...

امام باقر (علیه السلام ): اى جابر! بدان که پرهیزگاران بى نیازند، که اندکى از دنیا آنان را بى نیاز کرده است و هزینه زندگیشان اندک است ؛ اگر کار نیک را از یاد ببرى به یادت مى آورند، و اگر براى انجام دادن آن بر خیزى یاریت مى کنند. شهوت و لذت دنیا را پس ‍ پشت افکنده اند، و اطاعت پروردگار را بر همه چیز مقدم داشته اند...

 

33-  الامام الباقر (علیه السلام ): لا فقر کفقر القلب ، و لا غنى کغنى القلب .

امام باقر (علیه السلام ): هیچ فقیرى همچون ((فقر قلب )) نیست ، و هیچ غنایى همچون ((غناى قلب )) نیست .

 

34- الامام باقر (علیه السلام ): ملک ینادى کل یوم : ابن آدم ! لد للموت ، واجمع للفناء، و ابن للخراب .

امام باقر (علیه السلام ): فرشته اى هر روز ندا مى دهد: اى پسر آدم ! بزاى براى مرگ ، گردآور براى نابودى ، و بساز براى ویرانى .

 

35- الامام الباقر (علیه السلام ) - فى قوله تعالى : ((و الذین یکنزون الذهب و الفضه ...)):... فان الله حرم کنز الذهب و الفضه ، و امرنا بانفاقه فى سبیل الله . و قوله : ((یوم یحمى علیها فى نار جهنم ...))، قال : کان اءبوذر الغفارى یغدو کل یوم - و هو بالشام - و ینادى با على صوته : بشر اهل الکنوز بکى فى الجباه ، و کى فى الجنوب ، و کى فى الظهور اءبدا، حتى یتردد الحر فى اجوافهم .

امام باقر (علیه السلام ) - درباره این آیه : و الذین یکنزون الذهب و الفضه ...: خداوند گنج فراهم آوردن از زر و سیم (طلا و نقر) را حرام کرد، و به ما فرمان داد که آنها را در راه خدا انفاق کنیم . و درباره آیه : ((یوم یحمى علیها فى نار جهنم ... روزى که آنها (زر و سیم ) را در آتش جهنم داغ مى کنند...)) فرمود: ابوذر غفارى - هنگامى که در شام بود - هر روز صبح مى رفت و با بانگ بلند مى گفت : گنج داران را مژده ده به داغى که در پیشانیهاشان ، و داغى که در پهلو هاشان ، و داغى که در پشتهاشان مى نهند - هماره - چنانکه گرمى داغ کردن به اندرونشان نفوذ مى کند.

 

36- الامام الباقر (ع ): اءوحى الله - تبارک و تعالى - االى موسى (ع ): ((لاتفرح بکثرة المال ... فان کثرة المال تنسى الذنوب ...))

امام باقر (ع ): خداى متعال به موسى (ع ) چنین وحى کرد: ((از فزونى مال شادمان مباش ... چه زیادى مال سبب فراموش کردن گناهان است ...))

 

37- الامام باقر (ع ) : لا تمانعوا قرض الخمیر و الخبز، فان منعة یورث الفقر.

امام باقر (ع ) : از قرض دادن خمیر و نان خودارى مکنید، که ندادن آن فقر مى آورد.

 

38- الامام الباقر (ع ): قال رسول الله (ص ): ((خمسة لعنتهم - و کل نبى مجاب - الزائد فى کتاب الله ، و التارک لسنتى ... و المستاءثر بالفى ء المستحل له )).

امام باقر (ع ): پیامبر خدا (ص ) فرمود: پنج کس را من و هر پیغمبر مستجاب الدعوه اى نفرین کرده ایم : آن کس که چیزى بر کتاب خدا بیفزاید، و آن کس که سنت مرا فرو گذارد... و کسى که غنیمت جنگى (و اموال عمومى ) را به خود اختصاص دهد و آن را براى خویش حلال شمارد.

 

39-  الامام باقر (ع ) : لا تمانعوا قرض الخمیر و الخبز، فان منعة یورث الفقر.

امام باقر (ع): از قرض دادن خمیر و نان خودارى مکنید، که ندادن آن فقر مى آورد.

 

40- الامام الباقر (ع ): وجدنا فى کتاب رسول الله (ص ): ...و اذا طفف المکیال و المیزان اءخذهم الله بالسنین و النقص ؛ و اذا منعوا الزکاة ، منعت الاءرض برکتها من الزرع و الثمار و المعادن کلها...

امام باقر (ع ): در کتاب رسول الله (ص ) چنین یافتیم : ...چون در پیمانه کردن و کشیدن کم فروشى کنند، خداوند آنان را گرفتار قحطى و کاهش نعمت کند؛ و چون زکات ندهند، زمین برکت خود را از کشته ها و میوه ها و کانیها برگیرد...

 برگرفته از کتاب الحیات
 

X